anadolu-ajansi

Yunus Nadi, o tarihi geceyi şöyle aktarıyor:

?...Sonra Halide Edib hanımla Akhisar istasyonunda karar verdiğimiz Anadolu Ajansı'ndan bahsedildi. Eğer Paşa da muvafık görürse yarından tezi yok, hemen işe başlanabilirdi. Paşa, fikri çok güzel buldu. Ancak Paşa, memleket muhitine telgrafla verilmek üzere yazılacak olan haber ve yazıların ilk günlerdeki eşkalini bir kere kendisi görmek istiyordu. Takip olunan siyaset ve zihniyete muhalif bir şey olmasın diye.

"İlk günleri, diyordu, bu yazılarda gerek fikir, gerek tarzı tahrir itibarile belki bazı tashihat yapılmak lazım gelebilir. Fakat üç beş gün geçtikten sonra zaten siz takip olunan siyaseti kavramış olacağınızdan artık belki buna da hacet kalmadan iş kendi kendine yürür gider.

"Ajans bahsinde kararımız şu oldu: İlk günü Paşa Anadolu Ajansını bütün memlekete takdim edecekti. Yani şu ve şu maksatlarla Ankara?da bir Anadolu Ajansı teşkil edildi. Memleketin her tarafını, şu müşkül anında, cereyan eden ahvalden haberdar edecektir. Bu ajans tebligatını şu ve şu suretlerde mümkünse ve mümkün olduğu kadar memleketin en ücra köşesine kadar yayacaksınız, diyecekti. Halide Edib hanımla ben de neşri o günlerin işine yarayacak resmi, gayri resmi, yerli ve yabancı haberleri toplayarak günde en az iki servis yapmak üzere telgrafhaneye verecektik.?

Halide Edip?in Anıları:

Mustafa Kemal?in gönderdiği araba, ?güçlükle sırtın tepesine doğru tırmanarak? karargah olarak kullanılan ?Ziraat Mektebi?ne doğru yol alırken; Halide Edip, ?İşte bu yer, yeni bir hükümeti ve yeni Cumhuriyeti yaratacak binaydı? diye geçirir içinden. Sedire karşılıklı oturdukları Mustafa Kemal Paşa, Halide Edip?e yoldaki izlenimlerini sorar:

?Ben gerek yoldaki gerek o sabah kadınlarla konuşmamızı hatırlayarak hemen Yunus Nadi Bey?le yolda konuştuğumuz ajans meselesini açtım. Ne harici dünya, ne memleketin içi, milli hareketin manasını anlamışlardı. Çünkü bu hususta haber alamıyorlardı. Bunu Yunus Nadi Bey?le Anadolu Ajansı olarak başlamayı konuştuğumuzu anlattım. Teklifimiz, bu ajans haberlerini telgrafhanesi olan her yere göndermek ve olmayan yerlere de camilere ilan halinde yapıştırmaktı. Bundan başka da, dünya efkarını anlamak için İngilizce ve Fransızca gazetelerin en mühimlerini zamanında getirtmekti. Bu gazetelerin başında, Manschester Guardian, Times ve Lloyd George?un fikrini yayımlayan Dail Chronicle vardı.

"Bu noktalar üzerinde anlaştıktan sonra (Yunus Nadi Bey?in orada hemen çıkarmaya hazırlandığı Hakimiyet-i Milliye gazetesine de yardım etmek istediğini Mustafa Kemal Paşa söyledi. Ben, bir yazı makinesi lazım olduğunu söylediğim zaman, bunu Osmanlı Bankası?ndan temin edeceğini vaat etti.?

Tarihi Genelge:

Bu toplantının sabahı ise 6 Nisan 1920?de Anadolu Ajansı?nın kuruluşu gerçekleştirildi. Mustafa Kemal, Anadolu Ajansı?nın kuruluşunu duyurmak için hemen harekete geçti. Mustafa Kemal Paşa, ?Heyeti Temsiliye adına? bu çalışmaları bizzat yapmakla, hem Anadolu Ajansı?nın üstleneceği işleve verdiği önemi göstermekte hem de daha başından ona etkinlik kazandırmayı amaçlamaktaydı. Mustafa Kemal, Milli Mücadele'nin ateşini tutuşturduğu bütün yurda; askeri ve sivil makamlara gönderdiği ?tarihi genelge? ile Anadolu Ajansı?nın kuruluşunu duyurmakla kalmadı; girişilen mücadelenin iç ve dış kamuoyuna duyurulmasının önemine de işaret etti. Anadolu Ajansı'nın kurulduğuna ilişkin ?tarihi genelge?nin ulaştırıldığı sivil merkezlerden biri de ?Sivas Kadınlar Cemiyeti?ydi. Günümüz Türkçesiyle bu telgraf şöyle: